W ostatnich latach ta niepozorna przyprawa przebojem wdarła się na nasze stoły i wywróciła świat medycyny naturalnej do góry nogami. Kurkuma, bo o niej mowa, od tysięcy lat stosowana w krajach azjatyckich jako główny składnik przyprawy curry, obecnie także i u nas święci triumfy popularności. A wszystko to zawdzięcza swoim niepospolitym właściwościom leczniczym.

 

Ostryż długi zwany inaczej kurkumą ( Curcuma longa) to gatunek byliny z rodziny imbirowatych. Od tysiącleci uprawiany jest w Azji, głównie w Indiach, Pakistanie i Chinach.

Przyprawę uzyskuje się przez suszenie zmielonej łodygi i korzenia rośliny. W kuchni azjatyckiej tradycyjnie wchodzi w skład przyprawy curry, którą przyprawia się dania z fasoli, soczewicy oraz ryżu. Na Zachodzie dodaje się ją do dań z drobiu, wołowiny czy jajek. Jest także często stosowana jako składnik sosów, w tym m.in. : sosu worchester. Swoją popularność na stołach zawdzięcza nie tylko intensywnemu żółtemu kolorowi i łagodnemu, korzennemu smakowi, lecz przede wszystkim swoim właściwościom ułatwiającym trawienie i przyswajanie składników odżywczych.

 

Medycyna ajurwedyjska od kliku tysięcy lat uważa kurkumę za jedno z najcenniejszych ziół leczniczych i wykorzystuje jej właściwości do zapobiegania i leczenia bardzo wielu chorób, w tym m.in. równoważenia trzech doszy ( trzech typów konstytucji według Ajurwedy), w przypadku leczenia przeziębień i stanów zapalnych ( tzw „Złote mleko”) czy też rozmaitego pochodzenia zmian skórnych ( ospa, półpasiec, wrzody, trądzik, wysypki czy egzemy), które smarowano sporządzoną na bazie kurkumy pastą. Także medycyna chińska posiada długą tradycję stosowania tej wartościowej przyprawy m.in. w przypadku depresji. Współczesna medycyna jest na etapie badania właściwości tej niezwykłej rośliny, której możliwości terapeutyczne okazują się być co najmniej imponujące.

Kurkuma pod lupą
Substancjami aktywnymi w kurkumie są olejki eteryczne oraz kurkuminoidy, w tym : kurkumina i desmetylokurkumina. Uważa się iż kurkumina ma działanie przeciwzapalne, podczas gdy desmetylokurkumina wykazuje działanie antyoksydacyjne.
Zostało potwierdzone, iż kurkuma ma następujące właściwości:
działa przeciwzapalnie (stany zapalne o różnej etiologii)
wspomaga trawienie ( zwiększa wydzielanie płynu żołądkowego oraz wspomaga prace wątroby)
wspiera stawy
chroni przed działaniem wolnych rodników ( działa antyoksydacyjnie)
hamuje procesy nowotworowe
walczy z nadwagą ( pomaga zamienić niezdrowe komórki tłuszczowe w tzw. zdrowe)
obniża poziom trójglicerydów i szkodliwego cholesterolu
działa przciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przciwgrzybiczo

Walory zdrowotne kurkumy

Kurkuma to niezwykła roślina lecznicza , która walczy z wieloma schorzeniami cywilizacyjnymi. Poniżej przedstawiamy jej najważniejsze zastosowania terapeutyczne udokumentowane w prasie naukowej.

1. Przeciwdziała alergii

Kurkumina – najbardziej aktywny składnik kurkumy – została przebadana pod kątem swoich właściwości przciwalergicznych, a dokładnie zdolności hamujących uwalnianie histaminy z komórek. Jako że histamina może wywoływać egzemę, kurkuma to doskonały produkt dla osób z tą przypadłością. Ponieważ histamina jest także wiązana ze zwiększaniem stanów zapalnych u osób cierpiących na astmę, kurkumę rekomenduje się jako jeden z najlepszych produktów zwalczających tę chorobę, a także wspierających leczenie schorzeń o podłożu alergicznym.

 

2. Zwalcza trądzik i łuszczycę

Zarówno lekarze ajurwedyjscy, jak i praktycy medycyny alternatywnej od wieków stosowali zarówno świeżą, jak i sproszkowaną kurkumę, aby leczyć problemy ze skórą, takie jak trądzik czy łuszczycę. Uważa się także, że jedzenie kurkumy może skutkować poprawą kondycji skóry, jednak badania na ten temat powinny zostać jeszcze potwierdzone.

 

3. Walczy z artretyzmem i reumatyzmem

Szereg badań potwierdziło skuteczność przeciwzapalnego oddziaływania kurkumy i jej właściwości antyreumatycznych. W badaniu opublikowanym w listopadzie 2006 roku w piśmie Arthritis and Rheumatism stwierdzono, że trzy główne kurkuminoidy zawarte w kurkumie są odpowiedzialne za jej właściwości przeciwartretyczne. Jeśli chorujesz na artretyzm lub chorobę zwyrodnieniową stawów, spróbuj zamienić poranną kawę na filiżankę herbaty z kurkumy i sprawdź, czy nie poczujesz się lepiej.

4. Przeciwdziała nowotworom

Kurkuma okazała się także jednym z najlepszych pokarmów o działaniu przeciwnowotworowym. Zarówno badania in vitro, jak i in vivo potwierdziły jej szerokie działanie w przypadku rożnych rodzajów raka. Okazuje się, że kurkumina jest w stanie zidentyfikować potencjalne komórki rakowe i zainicjować proces ich apoptozy ( autodestrukcji).

5. Dba o serce

Badania przeprowadzona na zwierzętach opublikowane w 2008 roku w Journal of Clinical Investigation wykazały, że kurkuma może zapobiec, a nawet odwrócić przerost serca, który jest powiązany ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia, jak i zawału serca.

 

6. Zwalcza Helicobacter Pylori

Badanie opublikowane w World Journal of Gastroenterology w 2005 roku wykazało, że kurkuma była najbardziej efektywnym ziołem zwalczającym Helicobacter Pylori – groźną bakterię, która może powodować wrzody, a nawet raka żołądka. W testach laboratoryjnych kurkuma wyprzedziła takie zioła, jak m.in. : kumin, imbir i chili i uplasowała się na pierwszym miejscu.

7. Przeciwdziała wrzodziejącemu zapaleniu okrężnicy

W grudniu 2006 roku w piśmie Clinical Gastroenterology and Hepatology opublikowano wyniki badań klinicznych, z których wynika, iż kurkumina okazała się być skuteczna w zapobieganiu nawrotom wrzodziejącego zapalenia okrężnicy. Wszyscy pacjenci w momencie rozpoczęcia badania byli w okresie remisji. Spośród 43 pacjentów, którzy przyjmowali kurkuminę ( wraz z dwoma innymi lekami) przez 6 miesięcy trwania badania tylko u dwóch nastąpiło pogorszenie. Dla porównania – u ośmiu z 39 pacjentów, którzy otrzymywali placebo i te same dwa leki, co grupa otrzymująca kurkuminę – wystąpiły objawy choroby. Wrzodziejące zapalenie okrężnicy to rodzaj stanu zapalnego jelita grubego, którego symptomy – bóle w nadbrzuszu, złe przyswajanie oraz utrata wagi – są podobne do innych schorzeń jelitowych, takich jak np. choroba Crohna,

8. Wspiera wzrok

Zaćma to główna przyczyna ślepoty u dorosłych. Pewne schorzenia, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie mogą przyspieszać rozwój zaćmy u podatnych jednostek, podczas kiedy pewne składniki odżywcze i fitochemiczne mogą jej zapobiegać. Badania wykazały, że kurkumina jest w stanie spowolnić rozwój zaćmy u szczurów z cukrzycą.

 

9. Walczy z chorobą Alzheimera

Choroba Alzheimera – charakteryzująca się osłabieniem funkcji poznawczych i demencją – zajmuje szóste miejsce na liście przyczyn zgonów w USA. Występowanie tej choroby neurodegeneracyjnej jest znacznie niższe w Indiach, gdzie kurkuma jest powszechnie spożywana w dużych ilościach w formie przyprawy curry. Ta obserwacja przywiodła grupę naukowców z Singapuru do zbadania relacji pomiędzy spożyciem curry, a funkcjami poznawczymi u Azjatów w podeszłym wieku. Wyniki ich badań opublikowane w 2006 roku w American Journal of Epidemiology wykazały, że uczestnicy badania spożywający curry „od czasu do czasu” oraz „często” otrzymali wyższe wyniki na skali mierzącej funkcje poznawcze od tych, którzy bardzo rzadko lub nigdy nie spożywali tej potrawy. Mimo iż badania te nie stanowią dowodu na to, iż to właśnie kurkuma w przyprawie curry pomaga zapobiec osłabieniu funkcji poznawczych u osób starszych, istnieją badania, które dowodzą, że ma ona szereg właściwości mogących odgrywać ważną rolę w zapobieganiu chorobie Alzheimera. Wśród nich najważniejsze to: zdolność do hamowania procesów zapalnych oraz redukcji stresu oksydacyjnego.

 

Bo do tanga trzeba dwojga, czyli kurkuma i piperyna

Mimo tak obiecujących wyników badań okazuje się, że kurkuma i zawarta w niej kurkumina radzi sobie nieco gorzej w testach in vivo. Przyczyną tego jest fakt, iż substancja ta ma stosunkowo niską biodostępność dla ludzkiego organizmu, co może być spowodowane szybkim metabolizmem kurkuminy w wątrobie i ściankach jelit. Raport opublikowany w 1992 roku w Clinical Pharmacokinetics pokazuje, że rozwiązaniem tego problemu może być podawanie kurkumy razem z piperyną – substancją obecną w owocach czarnego pieprzu. W badaniach na które powołuje się raport, kombinacja kurkuminy i piperyny podawana ochotnikom biorącym udział w badaniu zwiększyła jej przyswajalność o 2000% w porównaniu z czystą kurkuminą!

 

Tak jak w przypadku każdej substancji leczniczej czy zioła leczniczego, w przypadku kurkumy występują ograniczenia w jej stosowaniu. Kurkumę należy ostrożnie stosować w przypadku nadkwasoty oraz istniejących kamieni żółciowych, ze względu na swoje działanie pobudzające produkcję żółci. W takim przypadku najlepiej zrezygnować z jej stosowania, aby przez przypadek nie wywołać kolki. Ryzykowne może być także stosowanie kurkumy z niektórymi lekami przeciwzakrzepowymi. Zdecydowanie nie należy przyjmować kurkumy w czasie ciąży, gdyż może ona zwiększać ryzyko poronienia.

 

Planeta Zdrowie (MSK)

Źródła:
http://odzywianie24.pl/kurkuma-curcuma-longa/
http://www.healwithfood.org/health-benefits/turmeric-root-powder.php#ixzz4eDz2jhwh
http://www.naturalnews.com/054992_turmeric_honey_natural_remedies.html
http://www.healwithfood.org/articles/black-pepper-boosts-turmeric-effects.php